Plant Peyzaj ve Süs Bitkiciliği Dergisi olarak yayın maceramız Türkiye’nin EXPO deneyimi ile örtüşüyor. Yayın hayatımızın başından itibaren EXPO 2016 Antalya projesini yakinen takip ettik. Plant Dergisi, EXPO ile doğdu, EXPO ile büyüde ve nihayet EXPO ile gelişti desek yeridir. Çok erken bir tarihte; ilk sayımızın okuyucu ile buluştu Şubat 2010 yılında sayfalarımızda ‘Antalya EXPO 2016’ya ev sahipliği yapacak’ (Plant Dergisi; Yıl 1 Sayı 1, Sayfa 38) başlıklı haber yerini almıştı. O günden itibaren EXPO 2016 Antalya ilgili tüm gelişmeleri en yakından takip ederek okuyucularımıza ulaştırdık, sektörün beklentilerini kalem kalem ifade ettik.
Üzerinden tam 6 yıl geçmişti. Ve nihayet hem bizim, hem sektörün hem de bütün Türkiye’nin merakla beklediği o tarih geldi; 22 Nisan 2016. EXPO 2016 Antalya’nın resmi açılış günü.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın öncülüğünde devletin zirvesi EXPO’nun resmi açılışını gerçekleştirdi. Tabi ki organizasyon devlet büyüklerine göre dizayn edilmiş, Cumhurbaşkanı ve yanındakilere dört dörtlük bir EXPO alanı gösterildi!
Maalesef, açılış günü gerçek dört dörtlük dereceden çok uzaktaydı.
Sektör olarak 6 yıldır açılmasını büyük bir merak ve sabırsızlıkla beklediğimiz EXPO alanı bizim için tam bir hayal kırıklığıydı. Bin 121 dekarlık alanın yarısından fazlası açılışa hazır değildi. Bir taraftan açılış için havai fişeklerin sesleri duyulurken öbür taraftan ülke bahçelerinin yetiştirilebilmesi için çekiç sesleri yükseliyordu. Restoranlar bölümü işletmecilere geç teslim edildiği için müşterilere hizmet noktasında büyük aksaklıklar yaşandı. Doğalgazları dahi bağlanmayan restoranlar mutfaklarını kendi imkanlarıyla çalıştırmak zorunda kaldı. Yiyecek içecek bölümlerinde ‘havaalanı’ tarifesi uygulanması çocuklu aileleri korkuttu!
Bahçe stantlarında bulunan bölümlerin birçok belediyeye açılıştan sadece 2-3 hafta önce teslim edilmiş olması birçok aksaklığı beraberinde getirdi. Çoğu belediye açılıştan sadece 20-30 gün önce teslim aldıkları stantlarını yoğun mesailerle açılış gününe ucu ucuna yetiştirebildi. Birçok bahçe standı ise açılışa zaten yetişmedi. Bazı ülkeler ise açılıştan çok sonra bahçe çalışmalarına başladılar. Kısacası EXPO’nun ilk günlerinde alanı gezen ziyaretçiler bahçeler yerine yer yer şantiye çalışmalarını gezmek zorunda kaldı.
Sektördeki firmalar için ayrılmış olan fuar alanında da yine büyük aksaklıklar yaşandı. Stantların yarısından fazlasının boş kalması oraya büyük bir hangar görünümü verdi. Öte yandan atraksiyon alanlarına uzak olması ve yönlendirici elemanların eksikliğinden dolayı ticari beklentiyle stant açan firmalar zarar etti. Çünkü hiç kimse fuar alanına gelmedi!
Giriş ücretinin çok yüksek tutulması ziyaretçi sayısını ister istemez olumsuz etkiledi. Sanırız bu hata fark etildi ve şu anda EXPO giriş bilet fiyatı oldukça aşağıya çekilmiş durumda.
Türk süs bitkileri sektörü için belki de yaşanan en büyük hayal kırıklığı ise katılan ülkelerin fonksiyonları. Birçok kişinin belki de hayatı boyunca hiç ismini duymadığı ve bir daha da hiç duymayacağı katılımcı ülkelerin çokluğu sektörün beklentilerini ister istemez aşağıya çekti.
Son olarak şunu ifade etmek gerekiyor. Alandın birçok yerinde kullanılan bitki materyali sırf açılışa yetiştirmek için yerleştirildiği amatör gözlerden dahi kaçmadı. Özellikle çim alanların rastgele hazırlanmış olması EXPO gibi büyük bir organizasyona hiç yakışmadı!
6 yıldır yakından takip ettiğimiz EXPO’nun dört dörtlük bir hazırlık ile kapılarını açmış olmasını isterdik. Maalesef böyle olmadı. ‘Kervan yolda düzülür’ mantıyla kapılarını açan EXPO, eksikliklerini sergi tarihi başladıktan sonra tamamladı.
Her şeye rağmen EXPO’ya ev sahipliği yapmış olmanın tecrübesi, umarız ülke olarak önümüzdeki yıllarda daha büyük organizasyonlara ev sahipliği yapmamızı kolaylaştıracaktır. Bu kez dört dörtlük açılışlarla.
PLANT