5 Eylül 2024 Perşembe
Peyzaj mimarlığının ana işi, görevi; seçilen coğrafyanın iklimine, toprak yapısına, konumuna ve eğim pozisyonuna göre bitkileri seçmektir. Bu seçimi en iyi şekilde yerine getirmek; derin bilgi birikimine sahip olmak ve deneyim kazanmış olmak gerektirir. Geçmişten günümüze kadar bitki seçim durumları; tecrübelerden, peyzaj uygulamalardan ve iklimsel öğeler baz alınmasından oluşturulan peyzaj tasarımları her zaman doğru sonuçlar vermiş ve doğa ile sürdürülebilir yaşam döngüsü oluşturmuştur. Günümüz teknolojisi şu sıralarda en üst seviyeleri yaşamaktadır. Bu seviye "Yapay Zeka" olarak isimlendirilmiştir. Yapay zeka günlük hayatımızın her alanında sıkça karşımıza çıkmaktadır.
Ulaşım, haberleşme, iletişim, üretim, tüketim gibi sektörlerin hepsinde yapay zeka tanımı ve kullanımı vardır. Yapay zeka insan yaşantısına kolaylık sağlarken konforu da en üst seviyeye çıkarmaktadır. Yapay zeka; hızla gerçekleşen teknolojik gelişmeler paralelinde mimarlık ve peyzaj mimarlığı alanlarında da kullanılmaya başlanmıştır.
Peyzaj mimarlığı alanında bitkilendirme tasarımı peyzaj çalışma zamanının çok önemli bir koludur. Peyzaj tasarımlarında estetik, fonksiyonellik, sosyolojik, çevresellik ve ekolojik yönünden etkili canlı unsurlar olan bitkiler dünyası kullanılmaktadır. Bitkiler kendi formları, dokuları, kokuları, zamansal dönüşümleri, büyümeleri, farklılaşmaları gibi durumları duyumlarımıza etki ederek hem estetik hem fonksiyonellik yönünden daha konforlu, uyumlu ve sürdürülebilir alanlar oluşturulmaktadır. Hem kentsel hem kırsal peyzaj tasarımlarında amaçlanan öğeler arasından biri insan ve tabiat arasındaki ilişkiyi diri tutmak, dengeli tutmak, konfor alanı oluşturmaktır. Kentsel açık mekanlarda kullanılacak bitki seçiminde tasarımı oluşturan kişinin hem görsel hem işlevsel öğeleri karşılayacak unsurların şekil ve ebatların kararıyla ve bu biçimsel özelliklere sahip, ekolojik şartlara uygun bitki türlerinin ortaya sunulması gerekmektedir. Geçmişten günümüze kadar bilgi birikimi, deneyimler ve gözlemler doğrultusunda bitki seçimi hem çizim aşamasında hem uygulama aşamasında hem de tasarım sürecinde etkili olup teknolojik imkanlarla birlikte paralel doğrultuda ilerlemiştir. Özellikle son zamanlardaki gelişmeler mimarları ve peyzaj mimarlarının tasarım süreçlerini hızlandırmış ve kolaylaştırmıştır. Bu kolaylaştırma günümüzdeki teknolojik gelişimlerde ‘yapay zeka' tanımlanması olarak ön planda gözükmektedir.
İlk olarak 1955-1956 yıllarında adı geçen yapay zeka tanımı veri hacimlerinin artması algoritma hesaplarının yapılması gibi bilim ve teknoloji alanında ilerlemeler, şuandaki şartlarda daha popüler hale gelmiştir. İlk aşamada problem çözme gibi konularla ilgiliydi. Daha sonra makine kullanımı ve öğrenmesi olarak devam etti. Günümüzde ise daha da büyük level atlayarak konuşmayı, duymayı, yazmayı, tanımayı, tanımlandırmayı, algılamayı ve çözüm üretmeyi gibi derin işlemleri yerine getirme gibi aktif hareketleri yaparak popülerliğini sürdürmektedir. Yapay zeka; belirli görevleri yerine ulaştırmak ve yapabilmek için insan zekasını örnek alan ve bir araya getirdikleri bilgileri yenileyerek ve yineleyerek sürdürülebilirlik oluşturan sistemler olarak tanımlanmaktadır. Yapay zeka; çağımızın teknolojisinin son ürünü olup diğer teknolojik sunumlardan ayıran en büyük özelliği insan zekasını taklit edebilmesi ve kopyalamasıdır. Yapay zeka karmaşık, zorlu ve anlaşılamayan bir sistem olarak görünse de aslında var olan durumları görerek ve gözleyerek daha önceden var olan parametreler yönünde konu ile ilgili durumları yorumlar ve bu yönde tepkiler ortaya çıkartan bir sistem ağı olarak lanse edilmektedir. Yapay zeka ile elde edilen veriler hızlı, akılcı ve yenilenmiş olarak tüm verileri işleyerek hareket eder.
Yapay zeka mimarlık ve peyzaj mimarlığında da etkili olmaya başlanıldı. Kullanıcılara rahatlık, farklı bakış açıları sergileme, bitkisel tasarımı çeşitlendirme ve sürükleyici boyutlarına erişebilme gibi konularda destek olmaya başlamıştır. Yapay zeka sistemleri peyzaj mimarlığı bitkisel tasarım aşamasında akılcıl çözümler sunmaktadır. Hem tasarım aşaması hem tasarım sonrası sürüdürülebilirlik ve bitkisel bakım boyutları artı kazanmıştır. Yapay zeka sistemleri bitkilerin ihtiyaçlarını çözümleme yeteneği sunar, toprak nem ihtiyacını bildirir ve hava koşulları- iklimsel değişimleri sürekli izler. Bitki çeşitliliğini yenileme yönünde analizler ortaya çıkartır ve bitkilerin ihtiyaç duyduğu su, ısı, ışık, nem, toprak tür miktarlarını oranlarını belirler. Peyzaj mimarları yapay zeka bitkisel tasarım seçim sistemleri sayesinde çevrenin gereksinimlerini karşılar, analizle alt yapısını oluşturur, veriler elde eder. Ayrıca yapay zeka ile toplanan bu veriler bitkilendirme de, bitkisel tasarımda olumlu sonuçlar doğurur. Su tasarrufu destekleyen, bitki sağlığını, estetiğini, fonksiyonelliğini korumayı sürdürülebilmeyi hedefleyerek yapay zeka sayesinde insan -doğa ilişkisini dengede tutar.
‘MERHABA BEN YAPAY ZEKA! SİZE NASIL YARDIMCI OLABİLİRİM?' cümlesini duyabilir ve sıkça okuyabilirsiniz.. Teknolojik imkanlar hayat konforumuzu daha üst seviyeye çıkartarak daha iyi çevreden yaralanmamızı sağlamaktadır. Yapay zeka da tam da bu noktada insan ve doğanın ihtiyaçlarını karşılar. Tabiat kaynaklarımızı doğru kullanarak sürüdürülebilinirlik, iklimsel gelişimlere doğru yaklaşımlarda bulunabilir.
Yapay zeka sayesinde peyzaj mimarlığı tasarım süreçlerinde; verimliliği arttırır, maliyetleri düşürür, kalite kullanımı artar, doğa dengesini sağlar, zaman ve işgücü destekleyicisi olur.
Kaynaklar
1. Turing, A. M.; "Computing machinery and intelligence", Mind, 59, 433-460. Published by: Oxford University Press on behalf of the Mind Association Stable, 1950. URL: http://www.jstor.org/stable/2251299 Accessed: 22/04/2015.
2. Binet, A.; Simon, T.; "The development of intelligence in children" (the Binet-Simon scale), Elizabeth, S.; Kite (English translation). Williams and Wilkins Company, Baltimore, 1905.
3. Davis, E.; "Representations of Commonsense Knowledge", San Mateo, CA: Morgan Kaufmann, 1990.
4. Stern, W.; "The Psychological Methods of Testing Intelligence", Educational psychology monographs, no. 13. Guy Montrose Whipple (English translation), Baltimore: Warwick&York, 1914.
5. Eroğlu, A.; "Henri Bergson'da Bilinç-Sezgi İlişkisi", SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27:81-102, Aralık 2012.
6. Günaydın, M.; Zağpus, S.; "Türkiye'de Bina Otomasyon Sistemlerinin Mimarlar Tarafından Algılanması", Akıllı Bina Tasarım Süreci ve Kalitesi, Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi, 2003.
7. Zağpus, S.; "Development of Intelligent Buildings and Their Impacts on Architecture in Turkey", Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, İzmir, 2002.
8. Wigginton, M.; Harris, J.; "Inteligent Skins", Oxford: Architectural Press, 2002.
9. Yılmaz, Z.; "Akıllı Binalar ve Yenilenebilir Enerji", VII. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi, 2005.
10. http://larryspeck.com/2010/09/19/environmental-science-building-sieeb-at-tsinghua-university
11. http://www.mcarchitects.it/project/sieeb-1
12. http://gizmodo.com/5-smart-building-skins-that-breathe-farm-energy-and-g-1254091559
13. https://vimeo.com/35110714
14. http://www.designboom.com/architecture/doris-sung-bloom-at-materials-applications/
© YAPI DERGISI
